كاركرد مسجد در جوامعي كه مسلمانان در اقليت به سر مي برند

به گزارش خبرنگار گروه دين وانديشه خبرگزاري "مهر" در اين جستار آمده است : واژه مسجد به معني مكاني براي سجده به كاررفته، تواضع در برابر خداوند جزء جدايي ناپذير نماز به شمار مي رود. با وجودي كه مي توان نماز را در هر كجاي ديگر برپا داشت و حضرت محمد(ص) فرموده : " تمام زمين به مثابه مكاني براي عبادت(مسجد) و تطهيرآفريده شده است"، اما مسلمانان براي اقامه نماز به مسجد مي روند، چرا كه ترجيح بر اين است كه حتي با وجود دو نفر، نماز با جماعت خوانده شود. حديثي در اين باره وجود دارد كه مي گويد نماز خواندن به جماعت بيش از نماز خواندن در تنهايي ثواب دارد. به ويژه نماز روز جمعه بايد به جماعت خوانده شود.

مردم در مسجد مي آموزند، آموزش مي دهند، قرآن و ديگر متون اسلامي را خوانده  و درباره موضوع هاي اجتماع صحبت مي كنند. سنت پيامبر(ص) بدين نحو بود كه جلسات و قسمت اعظم وظايف خود را به عنوان رهبر جامعه اسلام  درمسجد انجام مي داند. جوانان مسلمان هم به دلايل مختلفي در مسجد گرد مي آمدند.

بايد از مسجد براي آموزش ، آگاه كردن و فعاليت هاي سياسي استفاده كرد

از اين رو، بايد از مسجد براي آموزش ، آگاه كردن و فعاليت هاي سياسي استفاده كرد. برخي مسلمانان اشتباهاً تصور مي كنند، مسجد و اسلام تنها بايد به كارهاي عبادي محدود شود. اگر چه اسلام به معناي تسليم ، تعهد و اطاعت كامل خداوند است، اما تنها خالق مي داند چه چيزي براي ما و جهان بهتر است؟ ما تنها براي بندگي او خلق شديم . رستگاري ما در زندگي اخروي و همچنين سعادت ما در اين دنيا به پرستش خداوند بستگي دارد.

 برخي ها فكر مي كنند مسلمانان نبايد در سيستم هاي غير اسلامي شركت كنند. اين تصوري ساده انگارانه تلقي مي شود. اما مهمتر از اين امر اين است كه چگونه مي توانيم سيستمي اسلامي داشته باشيم در شرايطي كه براي آن هيچ تلاشي انجام نمي دهيم؟ تمام احزاب برجسته اسلامي در جهان اسلام  در كل اين امر را تصديق كرده و خود را متعهد مي دانند از طريق ابزارهاي دموكراتيك، با احتراز از خشونت  و مشاركت مردم خود به اين مهم دست پيدا كنند. اقليت هاي مسلمان بايد از قوانين كشوري كه در آن زندگي كرده تبعيت كنند، در فرآيند دموكراتيك آن شركت كنند و از ابزار موجود براي تقويت جامعه مسلمان خود بهره گيرند. بدون توجه به اين كه مسلمانان در چه كشوري زندگي مي كنند، حضور در فعاليت هاي اجتماعي يك وظيفه واجب تلقي مي شود و اهمال در اين امر سر چشمه اصلي مشكلات است.

مسجد بهترين مكاني است كه  مسلمانان حقيقي مي توانند در باره موضوعات جاري هشيارانه به بحث بپردازند

مسجد براي مسلمانان مكان مطالعه و آموزش درباره موضوعات روز، بحث و مشورت با ديگران و تصميم درمورد موضوعاتي است كه به جامعه مسلمان مربوط مي شود. اسلام به ما مي گويد تمام مسائل ما بايد از طريق مشورت انجام پذيرد. در حقيقت مسجد بهترين مكاني است كه  مسلمانان حقيقي مي توانند در باره موضوعات جاري هشيارانه به بحث بپردازند. هر كس بايد با توجه به آداب و اصول و حسن سلوك، آزادانه در بحث حضور داشته باشد. در اين چنين جلساتي بايد براي نظرات متفاوت و ايده هاي گوناگون ارزش قائل شد. مسلمانان بايد ياد بگيرند كه هرچند ايده ها مناسب به نظر نرسند، بايد به ايده هاي ديگران گوش دهند، به آن ها احترام بگذارند و صبر داشته باشند تا هيچ ايده اي به كسي تحميل نشود. تفاوت در ايده ها طبيعي است چرا كه خداوند ما را با استعداد ها و توانايي هاي متفاوت آفريده تا قدرت آفريدگار را نشان دهد. ايده هاي گوناگون ذهن ما را به احتمال هاي مختلف باز مي كند و از طريق تحريك قوه ذهني راه هاي تازه اي پيدا مي كنيم و باعث پيشرفت ما مي شود. در حقيقت پيامبر(ص) از تفاوت ها در امت به مثابه موهبت ياد مي كند. قرآن و سنت تنها در شرايط تفاوت را نفي تقيبح مي كند كه موضوع اختلاف و تفرقه مطرح شود كه باعث آسيب رساندن به جامعه شود.

اجماع بخش مهمي از فرآيند تصميم گيري اسلامي است و نياز اين امر در تمام موضوعاتي مطرح  است كه بر اعضاء جامعه تاثيرمي گذارد. از اين رو، بايد در مورد موضوعاتي كه بر كل جامعه تاثير مي گذارد، يك توافق نظر كلي صورت گيرد

پس ازاين كه  يك موضوع  كاملاً تحليل شد، بايد درباره آن تصميم گرفت. اجماع  بخش مهمي از فرآيند تصميم گيري اسلامي است و نياز اين امر در تمام موضوعاتي مطرح  است كه بر اعضاء جامعه تاثيرمي گذارد. از اين رو، بايد در مورد موضوعاتي كه بر كل جامعه تاثير مي گذارد، يك توافق نظر كلي صورت گيرد و رسيدن به اين مهم از طريق سازگاري و مصالحه به وجود مي آيد. هنگامي كه راي گيري كلي در يك مسئله ممكن نيست، بر طبق احاديث بايد از اكثريت تبعيت كنيم. پس از اتخاذ تصميم، هر كس بايد بدون توجه به عقايد پيشين خود، تصميم تازه را بپذيرد. عقايد هر فرد براي اتخاذ تصميم كلي مهم تلقي مي شود. صرفاً دنبال كردن عقايد يك فرد ممكن است جامعه را به تفرقه و ناسازگاري بكشاند. در نتيجه چين اقداماتي ناشايسته و نامناسب تلقي مي شوند و بايد از آن اجتناب كرد. جاي تعجب نيست كه بهترين مكان براي انجام چنين فعاليت هايي مسجد است كه درآن حاضران بايد نيات و دل پاك داشته باشند.

مسجد بايد مركزي براي مقابله با برنامه هاي مختلفي كه براي رويارويي با تبليغات منفي و كليشه سازي عليه اسلام و مسلمانان طرح ريزي شده است باشد

مسجد بايد مركزي براي مقابله با برنامه هاي  مختلفي  كه براي رويارويي با تبليغات منفي و كليشه سازي عليه اسلام و مسلمانان طرح ريزي شده است باشد. در مسجد ما زيبايي و حقيقت اسلام را  از طريق متون متعالي و مثال هاي شخصي نشان مي دهيم. از آنجا كه ديدن دليلي بر باور است، بايد غير مسلمانان را به مسجد دعوت كنيم تا خودشان نماز و ديگر فعاليت هاي ضروري اسلام را مشاهد كنند. مي توان از آنها براي شركت در برنامه هاي عبادي، سهيم شدن در غذا و حضور در تعطيلات و اعياد مذهبي بخصوص در ماه مبارك رمضان  دعوت بعمل آورد. علاوه بر اين، مسجد بايد مركز ارتباطات بين الديني باشد. مي توان افراد غير مسلمان را به مسجد دعوت كرد به پيشنهادات آنها گوش كرد و با آنها درباره مسائلي كه به مصلحت دو طرف مربوط مي شود مشورت كرد. تنها با كار مشترك با ديگران صداي جامعه اقليت مسلمان به گوش ديگران خواهد رسيد و جايگاه شايسته آنان در جوامع غربي مشخص خواهد شد.

مسلمانان بايد از مسجد به مثابه مركز نيايش، گرد هم آمدن و بسيج همگاني استفاده كنند. همانطور كه مسجد روح و جسم را در بر مي گيرد، بهترين مكان براي جذب افراد  و پيشرفت تلقي مي شود

از آنجا كه  پيامبر(ص)  خود مسجد را بنا كرد، مسلمانان بايد از مسجد به مثابه مركز نيايش، گرد هم آمدن و بسيج همگاني استفاده كنند. همانطور كه مسجد روح و جسم را در بر مي گيرد، بهترين مكان براي جذب افراد  و پيشرفت تلقي مي شود. اكنون بيش از پيش، بايد براي چنين اهدافي از مسجد استفاده كرد. در ماه هاي پس از يازدهم سپتامبر مسلمانان آمريكايي بيشتر مورد هدف قرار گرفتند چرا كه چنين مسلماناني كه در اقليت به سر مي برند داراي نفوذ سياسي و اجتماعي نيستند. بنابراين، مسجد بايد مركز فعاليت هاي سياسي باشد و جامعه مسلمان را در باره مسائل روز آموزش دهد و بر عرصه هايي كه در آن مسلمانان بايد نقش هاي جدي را ايفا كنند، تاكيد داشته باشند.

مسلمانان بايد در مسجد حاضر شوند تا انتخاب كنند، به ديگران كمك كنند و افردي را با تخصص هاي مربوط براي فعاليت در زمينه هاي مختلف منصوب كنند، يا با حضور ديگر مسلمانان و با افراد ديگر از گروه هاي غير مسلمان با استفاده از تجارب آنها بايد آغاز به كار كنند.